TURECKA WOJNA DOMOWA

TURECKA WOJNA DOMOWA  1481-1482.

Mehmed II Zwycięzca (1429-1481) wpro­wadził zasadę niepodzielności rządów, co przyczyniło się do wzmocnienia tureckiego imperium. Władza należała wyłącznie do niego, a bezpieczeństwu rządów służył również szczególny zwyczaj Turków osmań­skich, zgodnie z którym rządzący sułtan mógł pozbawić życia swoich braci. Jego synowie, ku własnej zgubie, nie byli tak bezlitośni. Bajezid (1447-1513), syn Meh-meda, zarządca Amasyi, po śmierci ojca przybył do Konstantynopola w czasie buntu janczarów. Bajezid zabił wielkiego wezyra, który wspierał jego młodszego brata i roz­począł prześladowania Żydów i chrześcijan. Obietnicą amnestii i podwyżki żołdu zyskał poparcie janczarów i w 1481 został sułtanem Bajezidem II. Jego młodszy brat, Cem (1459-1495), zarządca Karamanu, nie chcąc walczyć z janczarami, przybył do starej stolicy tureckiej, Bursy, i ogłosił się suł­tanem; po 18 dniach jednak zrezygnował i zgłosił polubowne rozwiązanie, zgodnie z którym Bajezid miał panować w Europie. Zasada niepodzielności władzy, wzmocniona względami religijnymi oraz ambicjami Ba­jezida, doprowadziła do bitwy pod Yenise-hirem w 1481; pokonany Cem uciekł do Kairu. Uzyskawszy pomoc mameluków, Cem wrócił w 1482, nie udało mu się jednak wzniecić powstania w Kamaranie, poniósł porażkę i uciekł na Rodos. Na wyspie joannici (zakon rycerski św. Jana Chrzci­ciela), którzy w 1480 pod wodzą Pierre'a d'Aubussona (1423-1503) obronili Rodos przed flotą muzułmańską, trzymali Gema w niewoli (za roczną opłatą z Turcji), póź­niej przekazali go papieżowi; Cem żył w nie­woli do śmierci, której powodem, być może, był rozkaz Bajezida. W czasie tych 13 lat Bajezid nie angażował się w wojny europej­skie, obawiał się bowiem uwolnienia Gema i wznowienia wojny domowej. Po śmierci Gema Bajezid uznał, że teraz może swobod­nie rozpocząć wojnę z Wenecją (patrz we-

NECKO-TURECKA WOJNA 1499-1503).