TURECKO-PERSKA WOJNA

TURECKO-PERSKA WOJNA 1603-1612. Per­sja pragnęła odzyskać ziemie odstąpione Turcji pod koniec TURECKO-PERSKIEJ WOJNY 1578-1590, jednakże walka z Uzbe-kami odwlekła ofensywę do 1603. Szach perski Abbas I Wielki (1557-1628), dążąc do zawarcia przymierza antytureckiego, wysłał w 1599 posłów do Europy. Wobec niepowo­dzeń dyplomatycznych wyprawił w 1603 wojska do Azerbejdżanu, co zmusiło Turcję do walki na trzech frontach: na Węgrzech (patrz austriacko-turecka wojna 1591--1606), w Azerbejdżanie i w samej Turcji ogarniętej buntami z powodu obciążenia podatkami potrzebnymi na prowadzenie wo­jen. Po długim oblężeniu Persowie zdobyli Tebriz w 1603, a w 1604 odzyskali Erewan, Szyrwan i Kars. Turecki sułtan Ahmed I (1589-1617), rozgniewany zdobyczami Per­sów, wyruszył przeciw nim z dużą armią, lecz w bitwie w pobliżu jeziora Urmia po­niósł ciężkie straty, walcząc z mniejszą armią perską dowodzoną przez Abbasa (1606). Ab­bas zdobył potem Bagdad, Mosul i Diyarba-kir. Ta wojna oraz wydarzenia w Egipcie, Libanie, u wschodnich wybrzeży Morza Śródziemnego i na nawiedzanych przez Ko­zaków wybrzeżach Morza Czarnego skłoniły Ahmeda do wykazania pojednawczości przy zawieraniu pokoju z Austrią w Zsitvarok, w 1606. Powrót wojsk tureckich z Europy nie polepszył sytuacji. Abbas odzyskał wszy­stkie ziemie stracone w 1590 i właściwie usunął Turków z Kaukazu. Z pozycji zwy­cięzcy podyktował warunki pokoju z 1612, korzystnego wyłącznie dla Persji.