WŁOSKO-TURECKA WOJNA

WŁOSKO-TURECKA  WOJNA 1911-1912.

Przy podziale afrykańskich posiadłości Por­ty w końcu XIX w. Francja objęła protek­torat nad Tunezją, czemu sprzeciwiły się Włochy dążące od dawna do posiadania kolonii w Afryce Północnej. Przygotowując się do aneksji tureckich prowincji Trypoli-tanii i Cyrenajki (Libia), Włochy wysyłały na te tereny imigrantów i kupców (1880--1910). 28 września 1911 pod pretekstem konieczności przeciwdziałania prześlado­waniu Włochów rząd włoski wystosował 24-godzinne ultimatum, w którym groził inwazją. Następnego dnia Włochy wypo­wiedziały wojnę i wysłały 50-tysięczny korpus ekspedycyjny, czym zupełnie za­skoczyły nie przygotowany do wojny Kon­stantynopol (Stambuł). Po zbombardowa­niu Trypolisu, stolicy Libii, włoskie woj­sko opanowało prowincje w październiku 1911. Egipt, który ogłosił neutralność, nie zezwolił na przejście wojsk tureckich przez swoje terytorium. W tej sytuacji w Libii wylądowało bardzo niewielu żo­łnierzy tureckich, głównie oficerów, któ­rzy sformowali oddziały z tamtejszych Arabów, zajęli część przybrzeżnych tere­nów, przez co wojna utknęła w martwym punkcie (listopad 1911). Jako działanie dywersyjne, w 1912 Włosi rozpoczęli ka­mpanię morską, ostrzelali Bejrut i Smy-rnę, po czym zajęli Rodos, Kos i inne wyspy Dodekanezu. Gdy Włosi ostrzelali twierdze broniące Dardaneli, Turcy za­mknęli cieśninę. Rząd turecki upadł. Woj­nę zakończył traktat z Ouchy (przedmie­ście Lozanny, Szwajcaria) z 15 paździe­rnika 1912; Turcy ustąpili Włochom Li­bię, Rodos i Dodekanez. Patrz także bałkańskie wojny; młodoturków po­wstanie