ZEBRZYDOWSKIEGO ROKOSZ

ZEBRZYDOWSKIEGO ROKOSZ 1606-1607.

Król Polski Zygmunt III Waza (1566--1632) wzbudziù niechæã swoich podda­nych dàýeniem do objæcia szwedzkiego tronu, jawnym antykatolickim nastawie­niem, proaustriackà politykà i próbami wprowadzenia zmian ustrojowych, majà­cych na celu zwiækszenie zakresu wùadzy królewskiej kosztem sejmu. Obroñcy „zùo­tej wolnoúci' wszczæli otwarty bunt w 1606. Szlachta polska pod wodzà Mikoùaja Ze­brzydowskiego, wojewody krakowskiego, zaprotestowaùa przeciw decyzji Zygmunta w sprawie powoùania staùej armii podporzà­dkowanej królowi oraz zniesienia zasady jednomyúlnoúci sejmu. Zebrzydowski i jego stronnicy wysunæli wiele ýàdañ, które król odrzuciù. Rokoszanie pustoszyli kraj. Do Stæýycy i Lublina zwoùali w 1606 zjazdy szlacheckie, na których wysuwano postulat detronizacji króla. W bitwie pod Guzowem 6 lipca 1607 wojska królewskie rozgromiùy siùy rokoszan. Mimo tej klæski Zygmunt III musiaù pogodziã siæ z rokoszanami. Na sejmie w 1609 uczestnikom rokoszu przy­znano amnestiæ. Król zaprzysiàgù ponownie artykuùy henrykowskie (zasady okreúlajàce ustrój Rzeczpospolitej, przyznajàce szerokie uprawnienia szlachcie, a ograniczajàce wùa­dzæ królewskà).