ZASADY PSYCHOLOGII EMOCJI (ZASADA ZRÓ¯NICOWANIA EMOCJI

ZASADY PSYCHOLOGII EMOCJI (ZASADA ZRÓ¯NICOWANIA EMOCJI, ZASADA WSPÓ£WYSTÊPOWANIA I WZAJEMNEGO ODDZIA£YWANIA NA SIEBIE KOMPONENTÓW EMOCJI, ZASADA WYZWALANIA EMOCJI, ZASADA EMOCJONALNEJ KOMUNIKACJI, ZASADA „EMOCJE CZYNNIKAMI U£ATWIAJ¥CYMI OSOBISTY ROZWÓJ', ZASADA INTERAKTYWNYCH SYSTEMÓW, ZASADA WRODZONYCH FUNKCJI ADAPTACYJNYCH I PSYCHOPATOLOGII, ZASADA EMOCJONALNEGO ZARA¯ANIA SIÊ, ZASADA SELF- REGULACJI I WYKORZYSTANIA EMOCJI).

ZASADY PSYCHOLOGII EMOCJI - inny sposób uchwycenia w³aœciwoœci emocji

Proponujê inny sposób. W³aœciwoœci emocji uchwycone w tzw. zasadach psychologii emocji. Podstawowe zasady w psychologii emocji. Zasady, które stanowi¹ opis, z jednej strony w³aœciwoœci emocji (procesów emocjonalnych) a z drugiej strony umosliwiaj¹ uporz¹dkowanie wiedzy na temat emocji.

ZASADA NR 1

ZASADA RÓ¯NICOWANIA EMOCJI Zasada ta wskazuje na to, se istniej¹ odrêbne emocje, które rósni¹ siê miêdzy sob¹ ze wzglêdu na pod³ose neurofizjologiczne, wzorce ekspresji, wewnêtrzne doœwiadczenia (3 komponenty emocji: neurofizjologiczny, ekspresywny i wewnêtrzny, doœwiadczeniowy, przesyciowy). Ta zasada mówi o tym, se wystêpuj¹ oddzielne stany , oddzielne emocje i kwestia wyrósnienia jakie to s¹ oddzielne emocje, które s¹ bardziej pierwotne a które wtórne jest kwesti¹ b. wewnêtrzn¹ danego autora, kwesti¹ autorsk¹. Kasda z wyrósnionych emocji pobudza w sposób odmienny cz³owieka do dzia³ania. Mosna powiedzieæ, se kryterium rozrósnienia emocji jest najczêœciej charakter wyzwalanych przez dan¹ emocjê dzia³añ, charakter motywów dzia³añ. Jeœli dana emocja wyzwala pewn¹ kategoriê dzia³añ to jest inna nis ta emocja, która wyzwala inn¹ kategoriê dzia³añ.

ZASADA NR 2

ZASADA WSPÓ£WYSTÊPOWANIA I WZAJEMNEGO ODDZIA£YWANIA NA SIEBIE KOMPONENTÓW EMOCJI.

Kasda emocja zawiera 3 komponenty emocji. Kasdy komponent emocji powoduje uruchomienie innych komponentów emocji. Jeœli wystêpuje jeden komponent ekspresywny to on z regu³y pobudza inne komponenty (pobudzenie komponentu przez uaktywnienie jednego z komponentów to jest zasada wspó³wystêpowania a jednoczeœnie wzajemnego oddzia³ywania). Jak cz³owiek nagle poczuje wewnêtrzny skutek u siebie to uaktywnia komponenty neurofizjologiczne i ekspresjê, (dygresja: starzenie siê to normalny proces rozwoju) To jest w³aœciwoœæ emocji, se s¹ komponenty i one na siebie oddzia³uj¹. Z tego wynika, se jest uk³ad interaktywny.

ZASADA NR 3

ZASADA KSZTA£TOWANIA (WYZWALANIA ) EMOCJI.

Ta zasada wskazuje na to, se emocje nigdy nie wystêpuj¹ w formie pojedynczej niezwi¹zanej ze sob¹. Jedna emocja jak siê pojawia to ma tendencjê do uruchamiania nastêpnej emocji, tworzy siê swoisty, ³añcuch. Ten ³añcuch mose byæ w kasdej chwili przerwany. Pojawienie siê danej emocji ma tendencjê do kszta³towania nowej emocji ( do tego by by³a swoista fluktuacja - p³ynnoœæ emocji). Przyk³ad : w wyniku naruszonej cenionej wartoœci moralnej => odczuwam poczucie winy czyli emocjê winy => to uczucie winy mose prowadziæ do tego, se czujê siê g³upio, jest mi wstyd => to uczucie wstydu mose prowadziæ do tego, se czujê wobec siebie agresjê ( autoagresja ). Trzeba wzi¹æ pod uwagê to, se s¹ emocje, które maj¹ wiêksz¹ tendencjê do kszta³towania innych i s¹ emocje, które nie maj¹ takiej tendencji.

ZASADA NR 4

ZASADA EMOCJONALNEJ KOMUNIKACJI.

Cz³owiek najpe³niej komunikuje o swoich stanach emocjonalnych przez ekspresjê widoczn¹ dla obserwatora. Niektóre stany emocjonalne mog¹ byæ odczytywane bez wzglêdu na kulturê (w sposób powszechny odczytywane s¹ wyrazy mimiczne). Ta ekspresja komunikuje o tym jaki jest mój stan emocjonalny. Zasada ta wskazuje na to, se komponent ekspresywny jest pewn¹ form¹, która daje mi szansê komunikowania tego co czujê. S¹ stany emocjonalne, które nie s¹ odczytywane w sposób jednoznaczny, poniewas zalesy to od tego w jakiej kulturze cz³owiek siê wychowuje (czasami pewne grymasy mog¹ byæ Ÿle odczytywane przez nas poniewas to jest cz³owiek z innej kultury). Podobnie jest z doœwiadczeniami indywidualnymi np. jeden cz³owiek jak siê cieszy to siê marszczy i nie wiadomo czy on siê cieszy, czy kpi a inny ca³¹ buzi¹ jak s³oneczko - to jest wyraz ekspresji, to trzeba poznaæ i odczytaæ. Generalnie chodzi o to, se nastêpuje kodowanie i dekodowanie ekspresji emocji bez wzglêdu na jêzyk, kulturê, wykszta³cenie ale oprócz tego wystêpuje tes zawêsenie do pewnych podgrup spo³ecznych. Jest to b. wasna zasada. Wydaje siê, se dziêki temu, is emocje mog¹ byæ przez ekspresjê komunikowane dziecko uczy siê w³asnych stanów emocjonalnych. Istnieje tzw. fizjonomiczna teoria - która mówi o nastêpuj¹cym mechanizmie: dziecko tylko wtedy nauczy siê stanów emocjonalnych gdy widzi twarz matki, bo przez twarz matki odbija siebie. Ta zasada nie do koñca jest jeszcze opracowana, ale g³ównie chodzi o to, se emocje wyrasane na zewn¹trz daj¹ szansê bycia komunikowanym komuœ innemu i odczytu siebie.

ZASADA NR 5

WSKAZUJ¥CA NA EMOCJE JAKO CZYNNIKI U£ATWIAJ¥CE OSOBISTY ROZWÓJ l PRZYWI¥ZANIE EMOCJONALNE.

Emocje tworz¹ pewien koloryt cz³owieka (ujawniaj¹ koloryt codziennoœci ludzkiej) wskazuj¹ na jakoœæ przebiegu interakcji, œwiadcz¹ o poprawnoœci spe³niania siê cz³owieka, o jego zadowoleniu z rozwoju, z adaptacji, z tego co robi lub niepoprawnoœci. Dziêki temu, se emocje s¹ sygna³em tego jak siê cz³owiek czuje, spe³nia ( czy czuje siê osob¹ rozwijaj¹c¹ czy nie, przystosowan¹ czy nie) zwrotnie ( poniewas cz³owiek jest istot¹ interakcyjn¹ ) wyzwala u innego cz³owieka pewne stany emocjonalne a wyzwalaj¹c sam sobie podnosi stan rozwoju, napêdza pewien kierunek rozwoju. Jeœli np. dziecko cieszy siê, se rozebra³o budzik na czêœci, ten jego uœmiech radoœci jest przez kogoœ odczytywany ( np. przez rodzica ) i nagle dziecko widzi w twarzy rodzica ( to jest w³aœnie zasada komunikowalnoœci emocji), se rodzic wcale siê wraz z nim nie cieszy, wrêcz przeciwnie jego twarz robi siê drapiesna à w rezultacie jego stan emocjonalny, który mia³ zwi¹zek z t¹ aktywnoœci¹ zostaje kodowany jako pewien sygna³, se tak nie powinno siê robiæ, poniewas natychmiast jest odpowiedŸ innego typu i on powinien rozwój, adaptacjê jak gdyby na inne tory wstawiæ. Ta zasada wskazuje na to, se emocje mog¹ wp³ywaæ na kszta³towanie interpersonalnych wiêzi, kszta³towanie pewnego stylu rozwoju cz³owieka. Emocje s¹ wskaŸnikiem, œwiadectwem pewnych zaburzeñ osobowoœci np : ( psychopata zupe³nie inaczej przesywa pewne stany: ( nie ma odczuæ wysszych, nie ma tej komunikowalnoœci ) => w rezultacie nie ma szansy na rozwój (bo nie ma odbicia tak jak u innego cz³owieka), nie ma przywi¹zania (bo emocje pokazuj¹ [obrazuj¹] styl przywi¹zania do drugiego cz³owieka).

ZASADA NR 6

ZASADA INTERPERSONALNYCH SYSTEMÓW.

Zgodnie z t¹ zasad¹ stany emocjonalne powoduj¹ zmiany w zakresie rósnych innych stanów psychicznych cz³owieka. Stany emocjonalne (wyzwolone emocje) powoduj¹ zmiany w zakresie motywacji, poznania, myœlenia, wszystkich procesów, dzia³añ ludzkich. Ta zasada wskazuje na to, se wystêpuje œcis³a zalesnoœæ miêdzy emocj¹ a innymi systemami psychicznymi u cz³owieka. To jest specyficzna w³aœciwoœæ emocji, se emocja wzbudzona zawsze powoduje oddzia³ywanie na inne stany, inne procesy psychiczne. Emocja zawsze wp³ywa na poznanie, dzia³anie, myœlenie, spostrzeganie i w efekcie modyfikuje te procesy. Jeœli modyfikuje poznanie to zwrotnie wyzwala tes we mnie inne stany emocjonalne. To jedna sprzêsona ze sob¹ ca³oœæ. W³aœciwoœci¹ emocji jest to, se one oddzia³uj¹ na inne uk³ady psychiczne.

ZASADA NR 7

ZASADA WRODZONYCH FUNKCJI ADAPTACYJNYCH I PSYCHOPATOLOGII.

To jest ujêcie typowo adaptacyjne. Emocje pe³ni¹ pewn¹ rolê w przystosowywaniu siê cz³owieka do otoczenia. Dziêki temu, se cz³owiek pokazywa³ emocje wyzwa³ pewne formy zachowañ u innych zwierz¹t a jednoczeœnie w jakimœ sensie podporz¹dkowywa³ sobie otoczenie. Dziêki temu, se ktoœ inny emocje przejawia³ ja siê podporz¹dkowywa³em pod jego schemat dzia³ania. Ta zasada mówi o tym, se pewne emocje pe³ni¹ pewne konkretne funkcje adaptacyjne, daj¹ szansê przystosowania np : emocja gniewu pe³ni funkcjê adaptacyjn¹ daje szansê przystosowania. Dziêki temu, se ja pokasê gniew przystosowujê sobie otoczenie. Dziecko przystosowuje sobie otoczenie wyzwalaj¹c pewne zachowania, dziêki temu, se ujawnia wstrêt przystosowuje siebie do pewnego uk³adu œrodowiskowego.

ZASADA NR 8

ZASADA PSYCHOPATOLOGII.

Emocje mog¹ prowadziæ do stanów patologicznych. Emocje s¹ u cz³owieka wskaŸnikiem naruszenia pewnych normatywów, pewnych norm spo³ecznych. Emocje, które s¹ wzbudzone w wyniku naruszenia pewnych normatywów mog¹ dyktowaæ rósne formy zachowañ np : jeœli naruszê pewne normy => to najczêœciej doznajê poczucia winy czy wstydu lub innego stanu emocjonalnego. To poczucie winy, wstydu =>jest czynnikiem dynamizuj¹cym mnie do zmiany zachowañ, jest czynnikiem b. wasnym bo daje szansê na korekcjê ale cz³owiek nie chce siê korygowaæ, przyznaæ do w³asnego b³êdu. => W efekcie ta emocja mose uruchamiaæ rósne mechanizmy obronne, bo cz³owiek nie znosi napiêcia wewnêtrznego. Te mechanizmy obronne mog¹ prowadziæ do rósnych form zaburzeñ i to jest w³aœnie zasada psychopatologii. Jeseli cz³owiek nie umie rozwi¹zaæ wstydu, winy, w³asnego uczucia upokorzenia - t³umi , broni siê przed tym - narasta stan, który zniekszta³ca siebie i ca³¹ rzeczywistoœæ a prowadzi do patologii, neuroz. Niektórzy autorzy mówi¹ wprost, se zaburzenie patologiczne to jest wynik niemoralnego zachowania cz³owieka, s¹ takie b. skrajne ujêcia.

ZASADA NR 9

ZASADA EMOCJONALNEGO ZARA¯ANIA SIÊ.

Emocja doznawana przez jedn¹ osobê mose wyzwalaæ zbiesne stany u innych osób. Emocje doznawane przez jedn¹ osobê mog¹ wyzwalaæ podobne, stany u drugiej osoby. T¹ zasad¹ mosna wyt³umaczyæ pewne grupowe zachowania siê ludzi np. kibiców na stadionie. Stan emocjonalny powoduje jakieœ napiêcie i cz³owiek zarasa siê tym napiêciem np : na œlubie kobiety czêsto p³acz¹ - jest œlub, jest w zwi¹zku z tym jakiœ klimat, jest emocja i ja siê zarasam tym stanem emocjonalnym, gdy widzê na ulicy radosnego cz³owieka, który siê do mnie uœmiecha tes mam tendencjê do uœmiechania siê, jeœli ktoœ wrogo na mnie patrzy, mam tendencjê do ucieczki lub tes wrogoœci. Ta w³aœciwoœæ emocji zostaje wykorzystana w przekazach reklamowych, chodzi o klimat uczuciowy, który jest noœnikiem.

ZASADA SELF REGULACJI - REGULACJI SOB¥ I WYKORZYSTYWANIA EMOCJI

Cz³owiek jeœli chce mose podj¹æ odpowiedni wysi³ek by kontrolowaæ swoje stany emocjonalne. Jest to mosliwe dziêki temu, se s¹ rósne komponenty emocji. Mogê regulowaæ stanem emocjonalnym przez zmianê odczuæ, ekspresji, uk³adów pobudzenia wewnêtrznego. W efekcie jeœli cz³owiek chce mose siê nauczyæ sprzêsenia zwrotnego - na tym polega feet beck- uczenie siê stanów emocjonalnych przez kontrolê fal mózgu itd. Jeœli cz³owiek chce, mose regulowaæ wykorzystuj¹c posiadane komponenty emocji (poprzez komponenty emocji). Ta zasada wskazuje na to, se cz³owiek mose wykorzystywaæ rósnie emocje. Fakt, se emocja ma komponenty wskazuje na to, se ja mogê oddzia³ywaæ rósnie na cz³owieka. Np: mogê ekspresj¹ tak wytwarzaæ stany emocjonalnie u drugiego cz³owieka, se on ulegnie mi, mogê siê zgrywaæ ekspresj¹, mogê pokazywaæ cudown¹ twarz (na tym polega kokieteria - cz³owiek wystawia siê tak do drugiego cz³owieka seby go zachêciæ ekspresj¹, nie zawsze to jest zgodne z wewnêtrznymi odczuciami, wewnêtrznie mose czuæ co innego), mogê wykorzystaæ emocje na rzecz w³asnego interesu, tworzenia pewnego uk³adu - dziêki temu ja go wci¹gam w swoj¹ orbitê. Wykorzystanie tej zasady mose wskazywaæ tes na charakterystyczny stan emocji