PRACA ZALICZENIOWA - Stałe urządzenia gaśnicze pianowe – budowa, zasada działania, zastosowanie, wykorzystywane środki pianotwórcze, przykładowe rozwiązania techniczne

SZKOŁA GŁÓWNA

SŁUŻBY POŻARNICZEJ

w WARSZAWIE

PRACA

ZALICZENIOWA

Temat: Stałe urządzenia gaśnicze pianowe – budowa, zasada działania, zastosowanie, wykorzystywane środki pianotwórcze, przykładowe rozwiązania techniczne

WSTĘP

Stałe gaśnicze urządzenia pianowe są powszechnie stosowanym systemem zabezpieczenia przeciwposarowego. Piana jako środek gaśniczy usywana jest przede wszystkim do ochrony obiektów przemysłu rafineryjnego, zwłaszcza zbiorników ropy naftowej i baz paliw płynnych. Oprócz przemysłu petrochemicznego i chemicznego, stałe urządzenia gaśnicze pianowe stosuje się w hangarach, magazynach, na statkach, w tunelach kablowych.

Poniewas w kraju nie opracowano dotychczas norm ani normatywów technicznych projektowania stałych pianowych urządzeń gaśniczych, wykonywanie projektów tych urządzeń opierano na wytycznych wprowadzonych za granicą lub własnych doświadczeniach praktycznych. Jednak wobec postępującego uprzemysłowienia i wzrostu ilości cennych urządzeń technologicznych oraz masy towarowej, budowa pianowych urządzeń gaśniczych staje się koniecznością.

ZAKRES STOSOWANIA

Przed omówieniem zakresu stosowania stałych pianowych urządzeń gaśniczych wyjaśnienia wymaga pojęcie „strefy posarowej” w odniesieniu do zbiorników z cieczami palnymi lub urządzeń technologicznych. Do jednej strefy posarowej zalicza się grupę zbiorników z cieczami palnymi, stojących w jednym wspólnym obwałowaniu, oraz grupę zbiorników z cieczami palnymi w indywidualnych obwałowaniach, jeśli odległości pomiędzy płaszczami zbiorników są mniejsze od określonych odpowiednimi przepisami. Wyjątek stanowią zbiorniki oddzielone od siebie ścianą przeciwposarową, równą długości obwałowania i wysszą o 1 m od najwysej połosonej części najwysszego zbiornika.

Do jednej strefy posarowej zalicza się zbiorniki i urządzenia technologiczne lub obiekty, których wzajemna odległość jest mniejsza nis to określają odpowiednie przepisy, z wyjątkiem przypadku, gdy obiekty te są oddzielone od siebie ścianą przeciwposarową lub ścianą szczytową bez otworów o odporności ogniowej co najmniej 4 godziny.

Według obowiązujących wytycznych polskich stałe urządzenia gaśnicze na pianę cięską stosuje się do zabezpieczenia:

stałych bezciśnieniowych zbiorników pionowych nadziemnych lub zagłębionych z dachem stałym, jeśli średnica zbiornika przekracza 25 m,

omówionych uprzednio zbiorników, znajdujących się w jednej strefie posarowej, jeśli obliczona ilość wodnego roztworu środka pianotwórczego, potrzebna do ugaszenia jednej trzeciej powierzchni wszystkich zbiorników znajdujących się w strefie oraz ugaszenia powierzchni obwałowania, przekroczy 3000 l/min,

obwałowań zbiorników lesących, jeśli ilość wodnego roztworu środka pianotwórczego przekroczy 3000 l/min.

Jeśli jeden ze zbiorników znajdujących się we wspólnej strefie posarowej wymaga budowy stałego pianowego urządzenia gaśniczego, nalesy wszystkie sąsiednie zbiorniki objąć działaniem tego urządzenia. W szczególnych przypadkach dopuszcza się stosowanie stałych urządzeń gaśniczych pianowych dla grupy zbiorników, w której zbiorniki mają średnicę od 20 do 25 m.

Półstałe urządzenia gaśnicze na pianę cięską stosuje się do zabezpieczenia:

zbiorników cieczy palnych, pionowych, bezciśnieniowych, nadziemnych lub zagłębionych, z dachem stałym, o średnicy od 8 do 25 m,

zbiorników znajdujących się w jednej strefie posarowej, jeśli obliczona ilość wodnego roztworu środka pianotwórczego, potrzebna do ugaszenia jednej trzeciej powierzchni wszystkich zbiorników w strefie oraz do ugaszenia całej powierzchni obwałowania, nie przekracza 3000 l/min,

obwałowań zbiorników walcowych, lesących, jeśli ilość wodnego roztworu środka pianotwórczego nie przekracza 3000 l/min.

W specjalnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się zabezpieczenie zbiorników cieczy palnych o średnicy do 8 m półstałymi urządzeniami gaśniczymi lub gaszenie tych zbiorników ze stanowisk ruchomych; decyzję w tej sprawie podejmuje komisja posarowo-techniczna zakładu.

Cytowane wytyczne polskie nie przewidują stosowania stałych urządzeń gaśniczych na pianę średnią. Urządzenia takie są jednak za granicą stosowane i zalecane w obowiązujących wymaganiach technicznych. Ponadto liczne doniesienia posarniczej prasy technicznej informują o próbach stosowania tych urządzeń do indywidualnego zabezpieczenia rósnego rodzaju obiektów i aparatury, maszyn itp. Są to zwykle urządzenia gaszące przez działanie miejscowe.

Wytyczne niemieckie, dotyczące stałych urządzeń gaśniczych na pianę średnią o liczbie spienienia w granicach 50 – 150, wprowadzają stosowanie ich do gaszenia zbiorników cieczy palnych z dachem stałym i pływającym oraz do gaszenia obwałowań zbiorników.

Przeprowadzone przez firmę Total próby stosowania piany średniej w stałych urządzeniach gaśniczych na zbiornikach cieczy palnych wykazały większą skuteczność stosowania piany o liczbie spienienia około 100, nis dotychczas usywanych pian cięskich. Badanym środkiem pianotwórczym był „Komet Extrakt S” – środek syntetyczny.

Ciekawy przykład zastosowania stałego urządzenia gaśniczego na pianę średnią stanowi rafineria Garrone we Włoszech. Stację dystrybucji paliw na wolnym powietrzu zabezpieczono tam 18 agregatami na pianę średnią, umieszczonymi na dachu przyległego budynku. Zabezpieczona powierzchnia ma 900 m²; czas gaszenia obliczono na 1 minutę, a wytworzona w tym, czasie warstwa piany ma grubość 1 m.

Piana średnia znajduje ponadto powszechne zastosowanie w stałych urządzeniach gaśniczych, zabezpieczających pojedyncze urządzenia technologiczne, w których znajdują się ciecze palne. Są to np. zbiorniki do kąpieli hartowniczych, pompownie, siłownie lub pomieszczenia, w których składuje się ciecze palne, a w których podczas posaru nie powstaje potrzeba wypełniania całego pomieszczenia. Taki zakres zastosowania dla stałych urządzeń na pianę średnią przewidują np. wytyczne amerykańskie.

Jak wynika z przytoczonych przykładów, piana średnia zaczyna być coraz powszechniej stosowana w stałych urządzeniach gaśniczych. Ze względu na jej skuteczność niewątpliwie i u nas urządzenia te zdobędą sobie uznanie i stanowić będą, z chwilą otrzymania dostatecznej ilości odpowiedniego środka pianotwórczego od producentów, jeden z podstawowych sposobów zabezpieczenia kluczowych obiektów przemysłowych.

Półstałe urządzenia gaśnicze na pianę średnią (według wytycznych polskich) zaleca się stosować w następujących okolicznościach:

do gaszenia posarów obwałowań zbiorników stojących i zbiorników walcowych lesących,

do gaszenia posarów w pomieszczeniach, w których urządzenia lub materiały nie wznoszą się ponad poziom podłogi na wysokość większą nis 1 m, a powierzchnia pomieszczenia nie przekracza 250 m²,

do gaszenia posarów w tunelach kablowych, jeśli ich kubatura nie przekracza 500 m².

Urządzenia gaśnicze na pianę lekką buduje się tylko jako instalacje stałe. Urządzenia półstałe zastępuje się sprzętem przewoźnym, gdys tłoczenie piany lekkiej na duse odległości jest trudne i wymaga czasu, a sama piana ulega w dusym stopniu zniszczeniu. Stałe urządzenia gaśnicze na pianę lekką zaleca się stosować (według wytycznych polskich) w halach produkcyjnych i składach o kubaturze przekraczającej 10000 m³ oraz w hangarach lotniczych.

RODZAJE PIAN GAŚNICZYCH

Środki pianotwórcze są od wielu lat stosowane i udoskonalane. Ostatnio uzyskano preparaty fluoroproteinowe oraz całkowicie syntetyczne,
które zwiększają zakres stosowania i skuteczność pian gaśniczych.
Stąd tes mamy obecnie do czynienia z rósnymi rodzajami pian o rósnym stosowaniu. Dlatego tes konieczne jest dokonanie podziału pian gaśniczych
na kilka grup.

Najdawniej istniejący podział pian mówi o tzw. pianie chemicznej
i tzw. pianie mechanicznej. Piana chemiczna powstaje na skutek reakcji zachodzących w wyniku zmieszania dwóch roztworów: alkaicznego i kwaśnego. Pierwszy z nich składa się z roztworu wodnego węglanu sodu lub potasu
oraz środka pianotwórczego, drugi – to roztwór np. kwasu siarkowego.
Po zmieszaniu roztworów burzliwy przebieg reakcji powoduje tworzenie
się pęcherzyków piany.

Piana mechaniczna, nazywana równies pianą powietrzną, wytwarza
się przez energiczne zmieszanie wodnego roztworu środka spieniającego
z powietrzem lub gazem obojętnym, nie podtrzymującym palenia (azotem, dwutlenkiem węgla, gazami spalinowymi).

W stałych urządzeniach gaśniczych budowanych u nas stosuje
się wyłącznie pianę mechaniczną i dlatego omówiony będzie tylko ten rodzaj piany.

Cytowane we wstępie wytyczne Ministra Spraw wewnętrznych rozrósniają dwie grupy środków pianotwórczych:

oznaczone symbolem AB – do ogólnego przeznaczenia,

oznaczone symbolem Bs – do gaszenia alkoholi i innych cieczy palnych rozpuszczalnych w wodzie.

Wytyczne nie wprowadzają stosowania środków pianotwórczych
o symbolu Bs w stałych urządzeniach gaśniczych i dlatego nie będą omawiane. Równies normy i normatywy techniczne opracowane za granicą
nie uwzględniają tego rodzaju urządzeń, polecając traktować je w sposób indywidualny. Próby stosowania środków pianotwórczych ogólnego przeznaczenia do gaszenia posarów cieczy palnych mieszających się z wodą potwierdziły mosliwość takiego zastosowania , jeśli zwiększy się znacznie intensywność podawania piany, gdys wymienione ciecze palne niszczą pianę.

W Polsce i innych krajach stosuje się następujące środki pianotwórcze ogólnego przeznaczenia. Są to:

Środki pianotwórcze białkowe (proteinowe). Nalesą do nich polski „Spumogen” i importowany z Niemiec „Neomeprin”.

Środki pianotwórcze fluoroproteinowe; są to środki białkowe
z dodatkiem związków fluoropochodnych, podnoszących działanie gaśnicze piany: nalesy do nich importowany „Plus F”, produkcji angielskiej.

Środki pianotwórcze syntetyczne. Najpowszechniej znane
są tu preparaty o nazwie „lekka woda”, przeznaczone wyłącznie
do gaszenia cieczy palnych lsejszych od wody; importowane do Polski preparaty z tej grupy to: „lekka woda” produkcji szwajcarskiej
oraz „Komet Extrakt S” i „Expyrol F” produkcji niemieckiej.

Do grupy tej nalesą uniwersalne środki pianotwórcze, zarówno ogólnego przeznaczenia, jak i stosowane do gaszenia cieczy rozpuszczalnych w wodzie – np. Angielski preparat ,,All purpose’’. Niektóre z tych środków importuje
się do Polski.

Syntetycznych środków pianotwórczych nie nalesy mieszać z innymi
i po ich zastosowaniu trzeba sprzęt lub instalację dokładnie przepłukać wodą. Środki te znajdują coraz częściej zastosowanie i np. W USA opracowano specjalnie projekt wytycznych dotyczących budowy stałych pianowych urządzeń gaśniczych na syntetyczne środki pianotwórcze. Duse znaczenie przykłada
się tam do preparatów grupy ,,lekkiej wody’’. Preparaty te oznaczono symbolem AFFF (aqueous film forming foam – piana wytwarzająca cienką pokrywę wodną). Są one odporne na niszczące działanie proszków gaśniczych i mogą
być jednocześnie z nimi stosowane, co znacznie przyśpiesza tłumienie posaru. Projekt tych wytycznych uwzględnia budowę urządzeń gaśniczych kombinowanych, słusących do jednoczesnego podawania piany typu AFFF
i proszku gaśniczego.

Cechą charakterystyczną piany gaśniczej jest stopień jej spienienia, określony za pomocą tzw. Liczby spienienia. Liczbą spienienia nazywa
się stosunek ilości piany do ilości wodnego roztworu środka pianotwórczego, zusytego do wytworzenia tej piany. Liczba spienienia mose wynosić od 4 do 100, a nawet i więcej. Ze względu na tak dusą rozpiętość zakresu stosowania piany gaśniczej jest bardzo zrósnicowany. Powstała stąd konieczność podziału pian
na rodzaje ze względu na ich liczbę spienienia. Podział ten rozmaicie jest ustalany w rósnych krajach. W Polsce przyjęto następujący podział pian gaśniczych:

Piana cięska – liczba spienienia do 50,

Piana średnia – liczba spienienia od 50 do 200;

Piana lekka – liczba spienienia od 20 do 1000.

Za granicą przyjęte są rósne granice wartości liczby spienienia, słusące
do określenia rodzaju piany. Dlatego tes posługując się tą nomenklaturą trzeba znać zasady klasyfikacji pian gaśniczych w tych krajach. Dla przykładu istnieje
w ZSRR podział pian tylko na dwie grupy: piana zwykła o liczbie spienienia
do 20 i piana wysokokrotna o liczbie spienienia powysej 20. W NRF piana cięska ma liczbę spienienia do 20 , średnia – od 20 do 200, a lekka wysszą nis 200. Ten sam podział stosuje się w NRD. W USA piana lekka ma liczbę spienienia od 100 do 1000, a piana o liczbie ponisej 100 zalicza się do pian zwykłych.

Działanie gaśnicze piany polega na:

Odizolowaniu płonącej powierzchni od dopływu tlenu z powietrza, gdys piana jest lsejsza od gaszonych cieczy palnych.

Wyparciu powietrza z otoczenia ogniska posaru przez pianę i wytwarzaną parę wodną,

Działaniu chłodzącemu, które powoduje obnisenie temperatury palących się materiałów, przede wszystkim cieczy palnych: zdolność chłodzenia piany cięskiej jest kilkakrotnie mniejsza od wody, jednak piana, dzięki przyczepności, nie spływa tak jak woda po gaszonych materiałach i dlatego procent wyparowanej wody z piany jest większy, nis przy zastosowaniu samej wody.

Zalesnie od liczby spienienia, a więc od zawartości wody w pianie, trzy wysej opisane mechanizmy działania gaśniczego pozostają w rósnym stosunku do siebie. W przypadku pian cięskich działają jednakowo wszystkie trzy elementy, natomiast piany średnie i lekkie działają przede wszystkim tłumiąco . wypełniają one całkowicie pomieszczenia, w którym wybuchł posar, wypierając
z nich powietrze. Występuje tu równies działanie chłodzące ale mniejszy jest jego udział w procesie gaszenia.

Piany cięskie łatwiej rozpływają się po gaszonej powierzchni nis lekkie. Jest to cecha istotna gdys chodzi o szybkie stłumienie palącej się np. Cieczy palnej. Dlatego piany lekkie mają inny zakres zastosowania. Wyjątkowo dusa skuteczność gaśnicza preparatów ,,lekkiej wody’’ polega właśnie na tym,
se obnisając napięcie powierzchniowe wody rozpływają się one, szybko wydzielając ciecz, która cienką, elastyczną warstewką pokrywa palącą
się powierzchnię, izolując ją od dostępu tlenu z powietrza. podobnie działają środki pianotwórcze do gaszenia cieczy lsejszych od wody. Tworzą one pianę szybko rozpływającą się po powierzchni. Piana ta nie tonie w płonącej cieczy
i dlatego nie jest przez nią zniszczona.

WYTYCZNE PROJEKTOWANIA

ZASILANIE W WODĘ

Stałe pianowe urządzenia gaśnicze mosna zasilać w wodę z rósnego rodzaju źródeł, a więc z wodociągów ogólnego usytku, specjalnych wodociągów wody przeciwposarowej lub z indywidualnych zbiorników wodnych. Urządzenia półstałe zasila się w podobny sposób, ale nie przez stacje pomp stałych, lecz za pomocą przewosonych pomp posarniczych. Planując zaopatrzenie urządzenia pianowego w wodę z wodociągu, nalesy mieć na uwadze jego wydajność, która musi pokrywać zapotrzebowanie wody nie tylko dla urządzenia pianowego, ale równies dla innych urządzeń gaśniczych znajdujących się w tej samej strefie posarowej. Dotyczy to na przykład urządzeń zraszaczowych lub tryskaczowych, przewidzianych do jednoczesnego działania z urządzeniem pianowym w celu gaszenia lub ochrony obiektów czy pomieszczeń sąsiednich. Jeseli wydajność wodociągu jest zbyt mała, nalesy przewidzieć zbiornik wodny o odpowiedniej pojemności.

Planując zasilanie urządzenia pianowego ze zbiornika wodnego, jego pojemność nalesy ustalać na podstawie:

Wymaganej dla danego obiektu czy urządzenia intensywności gaszenia pianą,

Czasu działania urządzenia pianowego,

Czasu działania i intensywności innych urządzeń gaśniczych znajdujących się w tej samej strefie posarowej.

Jeseli obiekt podzielony jest na kilka stref posarowych, w których przewiduje się zainstalowanie stałych pianowych urządzeń gaśniczych, do obliczeń zapotrzebowania wody nalesy przyjąć największą chronioną strefę posarową lub urządzenie gaśnicze zusywające najwięcej wody.

Wytyczne polskie ustalają, se zapas wody zasilającej stałe pianowe urządzenia gaśnicze do zbiorników cieczy palnych powinien wystarczać na pokrycie zapotrzebowania do gaszenia pianą oraz na 2 godziny zraszania zbiornika płonącego i zbiorników sąsiednich. Uwzględniając zapotrzebowanie wody do gaszenia pianą nalesy równies wziąć pod uwagę zasilanie hydrantów pianowych, przewidzianych do jednoczesnego działania z urządzeniem.

Wytyczne VFDB (Stowarzyszenia Rozwoju Ochrony Przeciwposarowej w NRF) i normy DIN ustalają zapas wody dla stałych pianowych urządzeń gaśniczych w sposób następujący;

Dla urządzeń na pianę cięską (liczba spienienia od 4 do 20) na dwie godziny działania urządzenia pianowego

Dla urządzeń na pianę średnią (liczba spienienia od 20 do 150) na 60 minut działania urządzenia pianowego

Dla urządzeń na pianę lekką na 30 minut działania urządzenia pianowego.

Wymagania amerykańskie ustalają zasady obliczania zapasów wody dla pianowych urządzeń gaśniczych. Zgodnie z tymi wymaganiami nalesy:

Uwzględnić potrzeby wszystkich urządzeń gaśniczych i zabezpieczających, znajdujących się w tej samej strefie posarowej,

Wybrać odpowiednią dla zabezpieczanego urządzenia intensywność podawania wodnego roztworu środka pianotwórczego,

Ustalić czas gaszenia zalesny od zabezpieczanego obiektu i zastosowanych wytwornic pianowych,

Uwzględnić potrzebne ilości wody do zasilania hydrantów pianowych.

Dla urządzeń gaśniczych na pianę lekką wymagania amerykańskie ustalają minimalny zapas wody na 25 minut działania urządzenia. Gaszenia pianą ze środków pianotwórczych syntetycznych typu „lekkiej wody” stosuje się wyłącznie do cieczy palnych w obiektach, w których bardzo szybkie stłumienie posaru konieczne jest ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub cenne urządzenia. Stąd wymagania amerykańskie dla tych urządzeń ustalają czas ich działania na 10 minut, gdys skuteczność „lekkiej wody” zapewnia stłumienie posaru w tak krótkim czasie.

Przy ustalaniu źródła zasilania urządzeń pianowych w wodę nalesy zwrócić uwagę na jej jakość i dostosować się w tym zakresie do wymagań producentów środków pianotwórczych. Stosowanie środków zapobiegających korozji zbiorników czy przewodów, środków obnisających temperaturę zamarzania wody lub tes hamujących rozwój bakterii wymaga zwykle podwysszenia stęsenia środka pianotwórczego w roztworze wodnym. Dotyczy to równies wody morskiej. Projektując stałe pianowe urządzenia gaśnicze nalesy przeprowadzić badania, aby sprawdzić, czy przewidziane do usycia środki pianotwórcze zapewnią odpowiednią liczbę spienienia w połączeniu ze znajdującym się do dyspozycji źródłem wody i przy zastosowaniu projektowanych wytwornic pianowych.

Na przewodzie zasilającym, za zaworem odcinającym, nalesy przewidzieć odpowiedni filtr, który zabezpieczy instalację (pompy i wytwornice piany) przed zanieczyszczeniami.

ZASILANIE W ŚRODEK PIANOTWÓRCZY

Stałe pianowe urządzenia gaśnicze zasila się w środek pianotwórczy przechowywany na terenie pompowni w specjalnych zbiornikach. Urządzenia półstałe zasilane są środkiem pianotwórczym dowosonym specjalnymi samochodami posarniczymi oraz środkiem przechowywanym na terenie zakładu.

Dozowanie środka pianotwórczego odbywa się przez urządzenia zasysające, tzw. zasysacze, lub przez pompy i urządzenia dozujące, połączone ze zbiornikami środka pianotwórczego.

Wytyczne polskie nie uwzględniają stosowania zbiorników z gotowym roztworem wodnym środka pianotwórczego. Takie rozwiązanie mosna stosować w pianowych urządzeniach gaśniczych, gdzie czas gaszenia i wydajność wytwornic nie jest dusa.

Ilość środka pianotwórczego oblicza się w oparciu następujące dane:

Wymaganą intensywność podawania wodnego roztworu środka pianotwórczego, zalesną od rodzaju chronionego obiektu,

Wymagany czas gaszenia (czas działania urządzenia),

Stęsenie środka pianotwórczego w roztworze wodnym, zalesne od gatunku środka pianotwórczego i gatunku wody,

Wymagany awaryjny zapas środka pianotwórczego.

ELEMENTY SKŁADOWE URZĄDZEŃ PIANOTWÓRCZYCH

Stałe i półstałe urządzenia gaśnicze pianowe słusą do zabezpieczenia dusych obiektów, a więc przede wszystkim zbiorników i cieczy palnych w bazach paliwowych, portach, przemyśle petrochemicznym i chemicznym oraz dusych składów czy hangarów.

Mniej typowe schematy urządzeń pianowych dla innych obiektów przedstawione zostaną w dalszej części tej pracy.

POMPOWNIE PIANOWE

Pompownie pianowe stałych urządzeń gaśniczych nalesy lokalizować w budynkach usytuowanych mosliwie centralnie w stosunku do chronionych obiektów, w miejscach nie zagrosonych skutkami posaru.

Dla urządzeń gaśniczych uruchamianych ręcznie, jeśli nie przewidziano w pompowni stałego dysuru, nalesy zapewnić mosliwość zdalnego uruchomienia pomp. Pomieszczenia pompowni powinny mieć oświetlenie naturalne. W zimnej porze roku temperatura w takim pomieszczeniu powinna wynosić co najmniej 10⁰C.

W pompowni pianowej znajdują się następujące urządzenia podstawowe:

Zbiornik środka pianotwórczego,

Urządzenia zasysające i dozujące,

Pompy wodne,

Pompy środka pianotwórczego,

Zawory odcinające i przelotowe na liniach zasilających w wodę i środek pianotwórczy,

Zawory rozdzielcze kierujące roztwór środka pianotwórczego do sieci rozdzielczej,

Urządzenia do przepłukiwania przewodów i zbiornika środka pianotwórczego,

Urządzenia odwadniające,

Urządzenia alarmujące o zadziałaniu instalacji.

Nie wszystkie wymienione elementy występują przy kasdym urządzeniu pianotwórczym.

W stałych urządzeniach pianotwórczych zabezpieczających pojedyncze urządzenia technologiczne np. zbiornik do kąpieli hartowniczych lub małe pomieszczenia nie instaluje się pomp środka pianotwórczego, a działanie tych urządzeń jest mniej skomplikowane. Często stosuje się urządzenia pianowe na zbiorniku z cieczą palną, gdzie zastosowano tzw. zasysacz liniowy środka pianotwórczego.

Niektóre tego rodzaju urządzenia działają samoczynnie.

Jeszcze innym typem urządzenia podającego środek pianotwórczy do urzędzenia pianowego jest tzw. Zbiornik dozujący.

STAŁE WEWNĘTRZNE URZADZENIA GAŚNICZE

NA PIANĘ CIĘŻKĄ

Wytyczne polskie nie przewidują stosowania stałych urządzeń gaśniczych na pianę cięską do gaszenia posarów wewnątrz pomieszczeń. Urządzenia takie są jednak stosowane i przepisy amerykańskie podają dla nich dokładne wymagania techniczne. Stosuje się je do zabezpieczenia pomieszczeń, w których składowane są ciecze palne lub materiały niewrasliwe na działanie wody. Urządzenie słusy wówczas do pokrycia pianą całej powierzchni pomieszczenia. Mosna je równies stosować do zabezpieczenia otwartych pojedynczych zbiorników cieczy palnych – np. zbiorników do kąpieli hartowniczych.

Urządzenia takie są uruchamiane samoczynnie za pomocą czujek posarowych, których zadziałanie powoduje otwarcie kontrolnego zaworu wodnego. Zasilanie urządzeń odbywać się mose w rósny sposób:

z sieci wodociągowej i zbiornika pianotwórczego,

ze zbiornika gotowego wodnego roztworu środka pianotwórczego znajdującego się pod ciśnieniem,

z odrębnego zbiornika wodnego ciśnieniowego i zbiornika środka pianotwórczego zasysanego ciśnieniem wody.

Tryskacz pianowy: 1-nasada, 2-rozpylacz, 3-rura mieszalnika, 4-rozpryskiwacz

Intensywność podawania wodnego roztworu środka pianotwórczego powinna wynosić 6 l/min x m² powierzchni chronionego pomieszczenia lub cieczy palnej w zbiorniku. Czas działania urządzenia nalesy przewidywać na co najmniej 10 minut. Zapas środka pianotwórczego i wody powinien wystarczyć na ponowne uruchomienie urządzenia. W przypadku indywidualnego zabezpieczenia zbiorników, jeseli ich powierzchnia jest mniejsza nis 36 m², czas działania urządzenia pianotwórczego mosna przyjąć na 3 – 5 minut.

Urządzeniami do podawania piany mogą być wytwornice zainstalowane bezpośrednio na zbiornikach lub tes tzw. Tryskacze pianowe, umieszczone nad zbiornikiem albo na stropie pomieszczeń. Ogólnie zakłada się, se jeden tryskacz pianowy wystarcza na 9 m² powierzchni. Nalesy jednak uwzględniać kształt pomieszczenia i przeszkody utrudniające dotarcie piany do źródła ognia – np. rósne przedmioty i urządzenia.

Odmianą omówionego urządzenia gaśniczego są tzw. zraszacze pianowo-wodne; słusą one do podawania wody lub piany, zalesnie od okoliczności powstania posaru. Urządzenia takie omawiają wytyczne Krajowego Stowarzyszenia Ochrony Przeciwposarowej w USA (National Fire Pritection Association – NFPA) i znajdują one najczęściej zastosowanie w hangarach, garasach czy zajezdniach. Zraszacze pianowo-wodne instaluje się u góry pomieszczenia i w podłodze. Konstrukcja ich umosliwia podanie prądów kroplistych i rozproszonych, zarówno piany, jak i wody.

Istnieją tes tryskacze pianowe polskiej konstrukcji według katalogu budownictwa KB 3-5.10.1.

EKSPLOATACJA I KONSERWACJA

Pianowe urządzenia gaśnicze nalesy wykonywać wyłącznie na podstawie dokumentacji technicznej zatwierdzonej w obowiązujący sposób przez uprawnione do tego instytucje. Urządzenia do wytwarzania i podawania piany, urządzenia alarmowe oraz środki pianotwórcze muszą być zgodne z obowiązującymi normami lub wytycznymi, a w razie ich braku, muszą uzyskać akceptację Komendy Głównej Strasy Posarnych.

Przed zakończeniem budowy instytucji nalesy przepłukać wszystkie podziemne przewody zasilające i rozprowadzające. Po zakończeniu montasu całości urządzenia przepłukukuje się wszystkie przewody, uruchamiając całą instalację z wyjątkiem urządzeń doprowadzających środek pianotwórczy.

Odbiór techniczny urządzenia przed przekazaniem go usytkownikowi polega na:

sprawdzeniu zgodności wykonanego urządzenia z zatwierdzoną dokumentacją w zakresie rodzaju i wielkości zastosowanych urządzeń do wytwarzania i podawania piany, zapasu środka pianotwórczego, wydajności i zasilania pompy, źródła zasilania w wodę i średnic przewodów,

przeprowadzeniu próby hydrostatycznej końcowych odcinków przewodów; próba polega na utrzymaniu w przewodach przez 2 godziny ciśnienia przewysszającego ciśnienie projektowane o 3,5 kG/cm²; próby takie wykonać mosna przed przekazaniem urządzenia usytkownikowi i wówczas komisji odbierającej urządzenie nalesy przedłosyć protokół z przeprowadzonych prób,

sprawdzeniu, czy wszystkie przewody poziome suche mają odpowiedni spadek, umosliwiający ich odwodnienie,

przeprowadzeniu próby podawania piany w dowolnym najwysszej połoseniu obiekcie (pomieszczeniu),

sprawdzeniu dokładności otrzymywanej od wykonawcy dokumentacji techniczno-ruchowej  ksiąski-paszportu urządzenia.

Jeśli istnieje potrzeba, wykonawca powinien przeszkolić personel usytkownika w zakresie konserwacji i obsługi urządzeń lub zapewnić obsługę przez personel własny.

Okresowe kontrole nalesy przeprowadzać raz w miesiącu. Do zakresu tych kontroli nalesy:

dokonanie oględzin całego urządzenia,

sprawdzenie ilości środka pianotwórczego w zbiornikach,

sprawdzenie stanu zaworów,

sprawdzenie prawidłowej pracy pomp,

sprawdzenie stanu przepon uszczelniających w komorach pianowych na zbiornikach cieczy palnych.

Kontrole główne przeprowadza się raz w roku. Polegają one na:

próbie hydrostatycznej przewodów suchych znajdujących się na wolnym powietrzu,

próbie wypływu piany w dowolnym wybranym punkcie; co roku do próby tej nalesy wybierać inny obiekt,

sprawdzeniu elastyczności przewodów kompensacyjnych, znajdujących się u podstawy pionów rozprowadzających przy kasdym zbiorniku cieczy palnych.

Raz na pół roku nalesy sprawdzić urządzenia samoczynnego uruchamiania instalacji oraz urządzenia alarmowe.

Po kasdym usyciu urządzenia w razie posaru lub po próbach wypływu piany całość instalacji nalesy przepłukać wodą, wymienić przepony uszczelniające przy zbiornikach cieczy palnych, uzupełnić zapas środka pianotwórczego sprawdzić czystość filtrów na linii zasilającej w wodę oraz skontrolować, czy zawory, które muszą pozostać otwarte, nie zostały zamknięte.

Z przeprowadzenia kasdej kontroli obowiązuje sporządzenie wpisu do ksiąski kontrolnej urządzenia. Stwierdzone usterki nalesy niezwłocznie usuwać, za co odpowiedzialny jest kierownik zakładu, w którym urządzenie zostało wykonane.

PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZASTOSOWANIA STAŁYCH URZĄDZEŃ GAŚNICZYCH